پول‌شویی از طریق درگاه پرداخت یکی از موارد پرچالش و در عین حال بسیار مهم در نظام‌های مالی امروز است که نیازمند توجه ویژه و دقیق است. استفاده گسترده از درگاه‌ پرداخت باعث تسهیل تراکنش‌های مالی شده است، اما در همان حال، بستری برای فعالیت‌های غیرقانونی و پولشویی فراهم کرده است.

دانستن دلایل و روندهای این پدیده و همچنین بررسی روش‌های مقابله با آن، ارزش زیادی دارد تا بتوانیم در جهت حفظ سلامت نظام‌های مالی و امنیت اقتصادی گام برداریم. در ادامه این مطلب، مفصلاً به این موضوع می‌پردازیم و تلاش می‌کنیم چشم‌انداز روشنی از چالش‌ها و آینده پولشویی از طریق درگاه پرداخت ارائه دهیم.

 چشم‌انداز کلی پول‌شویی در سیستم‌های پرداخت

 تحلیل روندهای اخیر پولشویی

 پیشرفت‌های فناوری باعث شده پول‌شویی در قالب‌های نوین و پیچیده‌تری انجام شود. استفاده از ارزهای دیجیتال و سیستم‌های پرداخت آنلاین نمونه‌ای از این فناوری‌ها است که کار را برای مجرمان آسان‌تر کرده است.

این فناوری‌ها اجازه می‌دهند تراکنش‌ها تا حد زیادی ناشناس انجام شوند و همین امر شناسایی پول‌شویی را دشوار می‌کند. برای مثال، انتقال مبالغ بزرگ و مکرر به حساب‌های متعدد که با روش‌های سنتی قابل ردگیری نبود، اکنون در قالب تراکنش‌های الکترونیکی انجام می‌شود. این روند پیچیده‌تر شدن پول‌شویی، ضرورت به‌کارگیری فناوری‌های پیشرفته را دوچندان کرده است.

 همچنین حجم بالای تراکنش‌ها در درگاه‌های پرداخت آنلاین، فرایند شناسایی و جلوگیری از پول‌شویی را به یک چالش جدی تبدیل کرده است. نظارت دقیق و تحلیل داده‌های مالی به‌تنهایی کافی نیست و نیازمند استفاده از الگوریتم‌های هوشمند است تا بتوان الگوهای مشکوک را به‌سرعت تشخیص داد. تعریف دقیق و واضح معیارهای شناخت تراکنش‌های غیرمعمول یک گام مهم در این مسیر است.

 در نتیجه، روز به روز روش‌های پولشویی پیچیده‌تر می‌شوند و این موضوع نیازمند واکنش سریع و هوشمندانه است.

 نقش درگاه‌های پرداخت در تسهیل این فعالیت‌ها

 درگاه‌های پرداخت نقش واسطه را در انتقال مبالغ بین فروشنده و خریدار ایفا می‌کنند و به همین دلیل، نقطه حساسی در مسیر پولشویی هستند. متأسفانه، برخی درگاه‌های پرداخت به دلیل ضعف در رعایت استانداردهای امنیتی و نظارتی بستری خوب برای پولشویی شده‌اند. نبود سیستم‌های شناسایی دقیق مشتریان (KYC) و عدم وجود بررسی‌های کافی روی تراکنش‌ها، این درگاه‌ها را به ابزاری آسان برای جابه‌جایی پول‌های کثیف بدل کرده است. این موضوع آسیب جدی به اعتبار درگاه‌های پرداخت و اعتماد عمومی وارد می‌کند.

 از سوی دیگر، فعالیت برخی از درگاه‌های پرداخت در فضای اینترنت، همراه با پیچیدگی‌های حقوقی و نظارتی است و به همین دلیل، مقابله با پول‌شویی در این حوزه بیش از پیش دشوار شده است. بدون کنترل و نظارت دقیق، این درگاه‌ها به راحتی می‌توانند محلی برای پول‌شویی شوند. بنابراین تلاش برای بالا بردن استانداردهای امنیتی و شناسایی مشتریان از ضروریات حیاتی است.

 آنچه مشخص است اینکه درگاه‌های پرداخت بدون سیستم‌های قوی مبارزه با پولشویی، ناخواسته در چرخه این فعالیت‌های غیرقانونی مشارکت می‌کنند.

 راهکارهای مقابله با پول‌شویی از طریق درگاه‌های پرداخت

 استفاده از فنّاوری‌های نوین برای شناسایی تراکنش‌های مشکوک

 برای مقابله با مشکل پول‌شویی از طریق درگاه پرداخت اینترنتی، فنّاوری‌های پیشرفته بهترین راهکار هستند. سیستم‌های هوش مصنوعی و یادگیری ماشین این توانایی را دارند که الگوهای غیرمعمول را در حجم انبوه تراکنش‌ها تشخیص دهند و هشدارهای لازم را صادر کنند.

این ابزارها می‌توانند به‌صورت لحظه‌ای تراکنش‌های غیرمتعارف مانند انتقال‌های ناگهانی مبالغ بزرگ به چندین حساب را شناسایی کنند. تجربه نشان داده که یک سیستم قوی تشخیص زودهنگام می‌تواند از بروز آسیب‌های بزرگ جلوگیری کند.

 علاوه‌بر این، استفاده از پروتکل‌های امنیتی مانند شناسایی کامل مشتریان (KYC) و اعتبارسنجی چندمرحله‌ای باعث افزایش صحت گزارش‌ها و کاهش موارد سوءاستفاده می‌شود. راه‌اندازی این سامانه‌ها نیازمند همکاری شرکت‌های فناوری، بانک‌ها و نهادهای نظارتی است تا بتوان از رخنه‌ها و نقاط ضعف جلوگیری کرد.

 در این شرایط، هوش مصنوعی پلی بین فناوری و امنیت مالی است که باید به طور گسترده به کار گرفته شود.

 نقش آگاهی و آموزش در کاهش این چالش

 آگاهی دادن به کاربران و حتی کارکنان درگاه‌های پرداخت، نقطه‌ای است که اغلب نادیده گرفته می‌شود؛ اما من آن را بسیار مهم می‌دانم. اگر کاربران نحوه عملکرد پولشویی و نشانه‌های مربوط به آن را بشناسند، می‌توانند هنگام مشاهده موارد مشکوک فوراً واکنش نشان دهند و اطلاع دهند. همچنین، آموزش‌های تخصصی و پیوسته کارکنان درگاه‌های پرداخت باعث می‌شود آنها در موقعیت بهتری برای شناسایی تراکنش‌های پرخطر قرار بگیرند.

 برگزاری سمینارها، کارگاه‌ها و توزیع محتواهای آموزشی می‌تواند در فرهنگ‌سازی کمک شایانی کند. حتی ساده‌ترین اقدامات مانند تشویق کاربران به گزارش تراکنش‌های غیرعادی، تأثیر مثبتی در کاهش پولشویی خواهد داشت. این روند افزایش آگاهی، راه را برای مسئولیت‌پذیری اجتماعی هموار می‌کند.

 به همین دلیل، آموزش و اطلاع‌رسانی را باید به‌عنوان یکی از ارکان اصلی مبارزه با پول‌شویی محسوب کرد.

 نقش قانون‌گذاری و نظارت در آینده پول‌شویی

 بررسی قوانین فعلی و نقاط ضعف آن‌ها

 قوانین و مقررات فعلی در بسیاری از کشورها برای مقابله با پول‌شویی طراحی شده‌اند، اما همچنان با بسیاری مشکلات روبرو هستند. اصلی‌ترین چالش در این زمینه، نبود هماهنگی لازم میان نهادهای نظارتی گوناگون است که منجر به ضعف در رصد فعالیت‌های مشکوک می‌شود. به‌عنوان نمونه، عدم تبادل به‌موقع اطلاعات میان بخش‌های مختلف، روند شناسایی و برخورد با مجرمان را کند می‌کند.

 همچنین، قوانین موجود گاهی بیش از حد پیچیده و زمان‌بر هستند که اجازه واکنش سریع به موارد پول‌شویی را نمی‌دهند. این موضوع به مجرمان فضایی برای فعالیت می‌دهد. از طرفی، آموزش ناکافی مسئولان و کارکنان نهادهای نظارتی در استفاده از فناوری‌های نوین، این مشکل را تشدید می‌کند. این مسائل نمایانگر این است که قوانین فعلی نیازمند بازنگری و به‌روزرسانی جدی هستند.

 به بیان ساده، قانون‌ها و اجرای نظارت باید همگام با تحولات فناوری روز باشند تا بتوانند به‌خوبی از نظام مالی محافظت کنند.

 پیشنهادهای برای بهبود نظارت و کنترل

 برای ارتقای سطح نظارت و کنترل، ایجاد سامانه‌های اطلاعاتی یکپارچه به نظرم نقشی کلیدی دارد. این سامانه‌ها می‌توانند اطلاعات مالی را به‌صورت متمرکز و قابل دسترسی برای نهادهای ذی‌ربط فراهم کنند تا شناسایی فعالیت‌های غیرمعمول سریع‌تر و دقیق‌تر انجام شود. همچنین اصلاح قوانین با تأکید بر انعطاف‌پذیری در برابر روش‌های نوین پول‌شویی می‌تواند روند مبارزه را تسهیل کند.

 علاوه‌بر این، برگزاری دوره‌های آموزشی منظم برای نیروهای نظارتی و فنی، دانش آنها را تازه و به‌روز نگه می‌دارد و قدرت تشخیص موارد مشکوک را افزایش می‌دهد. همچنین تقویت همکاری‌های بین‌المللی در تبادل اطلاعات و تجربه، به‌ویژه در موضوع پول‌شویی که مرزهای جغرافیایی را نمی‌شناسد، بسیار حائز اهمیت است.

 مجموع این اقدامات مسیر ایجاد شبکه‌ای مؤثر برای کنترل و مقابله با پول‌شویی را هموار می‌کند.

 و در پایان

 پول‌شویی از طریق درگاه پرداخت چالشی است جدی که هم ریسک‌های اقتصادی دارد و هم امنیت مالی را تهدید می‌کند. فناوری‌های نوین، از یک سو باعث افزایش پیچیدگی پول‌شویی شده‌اند و از سوی دیگر، بهترین ابزار برای مقابله با آن هستند.

استفاده گسترده و هوشمندانه از هوش مصنوعی، توسعه سامانه‌های شناسایی دقیق مشتریان و تقویت فرهنگ آگاهی و گزارش‌دهی بین کاربران و کارکنان می‌تواند اثر قابل‌توجهی بر کاهش این مشکل داشته باشد. در عین حال، ساختارهای قانونی موجود نیازمند اصلاحات اساسی و ایجاد هماهنگی بین نهادهای مختلف هستند تا فرآیند مقابله با پول‌شویی سریع‌تر و مؤثرتر شود.